มะเร็งปากมดลูก เป็นโรคมะเร็งชนิดหนึ่งที่สามารถป้องกันและตรวจคัดกรองได้หลายวิธี ผู้หญิงทุกคนควรได้รับการตรวจคัดกรอง เพื่อป้องกันโรคและรักษาตั้งแต่ระยะแรก แต่ปัญหาที่พบบ่อย คือผู้หญิงบางคนมีความอายที่จะเข้ารับการตรวจภายใน ทำให้เสียโอกาสในการตรวจพบรอยโรคระยะแรก หรือรอยโรคระยะก่อนลุกลาม ดังนั้นผู้หญิงทุกคนควรปรับทัศนคติเกี่ยวกับการตรวจภายใน ละความอายที่จะเข้ารับการตรวจคัดกรอง โดยเฉพาะผู้ที่จัดอยู่ในกลุ่มเสี่ยง ซึ่งควรเข้ารับการตรวจตั้งแต่อายุ 25 ปี
ตรวจคัดกรอง มะเร็งปากมดลูก จำเป็นแค่ไหน?
มะเร็งปากมดลูก เกิดจากการติดเชื้อเอชพีวี หลังติดเชื้อจะไม่ป่วยเป็นมะเร็งในทันที แต่จะมีความผิดปกติเกิดขึ้นที่เซลล์เยื่อบุปากมดลูก อาจไม่มีอาการแสดงแต่อย่างใด ตรวจพบได้จากการคัดกรอง ซึ่งระยะก่อนเป็นมะเร็งนี้ ใช้เวลานานเฉลี่ย 10-15 ปี ก่อนตัวโรคมีการพัฒนาไปเป็นมะเร็งระยะลุกลาม ดังนั้นถ้าหากรับบริการตรวจคัดกรอง ตรวจภายในสม่ำเสมอ จะทำให้รักษา และป้องกันก่อนที่โรคจะพัฒนาไปเป็นมะเร็ง ระยะลุกลาม ซึ่งจะทำให้การรักษาได้ผลดีที่สุด
การป้องกันมะเร็งปากมดลูก
• วัคซีน
• ตรวจภายในเพื่อคัดกรองมะเร็งปากมดลูก
• หลีกเลี่ยงพฤติกรรมเสี่ยง
ปัจจัยเสี่ยงมะเร็งปากมดลูก
• กลุ่มคนที่มีเพศสัมพันธ์ตั้งแต่อายุน้อย มีคู่นอนหลายคน โดยไม่ป้องกัน
• ผู้ที่มีภูมิคุ้มกันต่ำ (ผู้ติดเชื้อเอชไอวี, ผู้ที่ได้รับยากดภูมิ ฯลฯ)
• การติดเชื้อเอชพีวีชนิดเสี่ยงสูง
อาการแสดงของมะเร็งปากมดลูก
อาการแสดงของโรคมีตั้งแต่ระยะที่ไม่แสดงอาการ ไปจนถึงแสดงอาการแทรกซ้อนเช่น ไตวาย การอุดกั้นของไตฉันพลับ หรืออาการแสดงในระยะที่โรคดำเนินไปถึงอวัยวะอื่น ๆ อาการส่วนใหญ่ที่พบมากที่สุดคือเลือดออกผิดปกติทางช่องคลอด มีตกขาวผิดปกติทางช่องคลอด ซึ่งอาการเหล่านี้ควรตรวจเพื่อหาสาเหตุความผิดปกติ
ข้อแนะนำในการตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูก
แบ่งออกเป็น 2 กลุ่ม ได้แก่ กลุ่มที่ไม่อยู่ในกลุ่มเสี่ยงและกลุ่มเสี่ยง
• กลุ่มที่ไม่อยู่ในกลุ่มเสี่ยง ควรได้รับการตรวจคัดกรองเมื่ออายุ 30 ปี
• กลุ่มเสี่ยงควรได้รับการตรวจคัดกรองเมื่ออายุ 25 ปี หรือเมื่อเริ่มต้นมีเพศสัมพันธ์
มะเร็งปากมดลูก รักษาให้หายขาดได้หรือไม่
• ระยะติดเชื้อเอชพีวีก่อนเป็นมะเร็งสามารถรักษา ป้องกันก่อนเป็นมะเร็งได้
• ระยะเป็นมะเร็งแล้วหากยังไม่ลุกลาม มีโอกาสรักษาให้หายขาดได้
• ระยะลุกลาม รักษาได้ ต้องตรวจติดตามอย่างใกล้ชิด
ขอบคุณข้อมูลจาก อ. พญ.ลัคนา พร้อมวัฒนาพันธุ์
สาขาวิชามะเร็งวิทยานรีเวช ภาควิชาสูติศาสตร์-นรีเวชวิทยา
คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี มหาวิทยาลัยมหิดล