ยาคุมกำเนิด เป็นวิธีการคุมกำเนิดที่มีประสิทธิภาพ หากกินอย่างถูกต้อง แต่ปัญหาที่พบคือการกินที่ไม่ถูกวิธี ทำให้การคุมกำเนิดเสื่อมประสิทธิภาพลง ถือเป็นเรื่องที่ทุกคนควรทำความเข้าใจเกี่ยวกับชนิดของยาคุมกำเนิด วิธีการกินยาคุมกำเนิดที่ถูกต้อง รวมถึงการไขข้อข้องใจเกี่ยวกับความเชื่อผิด ๆ ในเรื่องของยาคุมกำเนิด เพื่อให้เกิดประสิทธิภาพสูงสุดในการคุมกำเนิดจากการกินยา
ยาคุมกำเนิด ชนิดเม็ดมีกี่ประเภท?
ชนิดของยาคุมกำเนิดแบบเม็ดมีทั้งหมด 3 ชนิดด้วยกัน ได้แก่
- ยาคุมกำเนิดชนิดฮอร์โมนรวม ประกอบด้วยฮอร์โมนเอสโตรเจน และโปรเจสเตอโรน เป็นชนิดแนะนำให้ใช้กันทั่วไป
- ยาคุมกำเนิดชนิดเม็ดแบบฮอร์โมนโปรเจสเตอโรน แบบเดี่ยว เหมาะกับสตรีที่อยู่ในภาวะให้นมบุตร
- ยาคุมกำเนิดชนิดเม็ดแบบฉุกเฉิน ไม่แนะนำให้ใช้เป็นมาตรฐาน ควรใช้เฉพาะกรณีฉุกเฉินมีเพศสัมพันธ์แบบไม่ได้ป้องกันหรือการคุมกำเนิดที่ใช้อยู่ผิดพลาด เช่น ถุงยางแตก รั่วหรือ หลุด เป็นต้น
ยาคุมกำเนิด ชนิดแนะนำ
ยาคุมชนิดแนะนำหรือที่ใช้กันอยู่อย่างแพร่หลาย คือชนิดฮอร์โมนรวม เพราะเป็นชนิดใช้ง่าย หาซื้อได้ทั่วไป ราคาไม่แพง และประสิทธิภาพการคุมกำเนิดสูง มีโอกาสพลาดตั้งครรภ์เพียงร้อยละ 0.3 ซึ่งน้อยมาก
วิธีการกินยาคุมกำเนิดชนิดฮอร์โมนรวม
แนะนำให้เริ่มกินภายในวันที่ 5 ของวันที่มีประจำเดือน โดยนับวันแรกที่มีประจำเดือนเป็นวันที่ 1 หลังจากเริ่มกินแล้วควรกินต่อเนื่องทุกวัน ในช่วงเวลาเดียวกันหรือใกล้เคียงกัน เพื่อประสิทธิภาพในการคุมกำเนิดดีที่สุด
ผลข้างเคียงของยาคุมกำเนิดชนิดฮอร์โมนรวม
ผลข้างเคียงในอดีตของยาคุมกำเนิดชนิดฮอร์โมนรวม มักทำให้เกิดอาการต่าง ๆ ได้แก่ คลื่นไส้ อาเจียน น้ำหนักตัวเพิ่ม บวมน้ำ ผ้าขึ้น ซึ่งพบได้น้อยลงมากในยาคุมกำเนิดที่วางแผงอยู่ในปัจจุบัน เพราะปริมาณฮอร์โมนเอสโตรเจนในตัวยาถูกลดปริมาณลงจากเดิมถึงครึ่งนึง
ความเชื่อที่ไม่ถูกต้องของยาคุมกำเนิดชนิดฮอร์โมนรวม
- ทำให้มดลูกแห้ง แต่ในความเป็นจริงแล้วยาคุมกำเนิดชนิดฮอร์โมนรวม ทำให้ประจำเดือนมาน้อยลง ซึ่งถือเป็นเรื่องที่ดี เพราะจะทำให้ร่างกายลดการเสียเลือด อีกทั้งยังส่งผลให้อาการปวดประจำเดือนลดลงด้วย
- ทำให้มีบุตรยากในอนาคต พบว่าหากหยุดยาคุมกำเนิดเป็นเวลา 2-3 เดือน ก็สามารถตั้งครรภ์ได้ตามปกติ ไม่มีผลต่อการมีบุตรยากในอนาคตแต่อย่างใด
ข้อมูลจากรายการสารคดีสั้นให้ความรู้ Love นี้มีสุข ตอน ยาคุมกำเนิด คุมได้ก็หายห่วง
โดย ผศ. พญ.อรวิน วัลลิภากร สาขาวิชาเวชศาสตร์การเจริญพันธุ์ ภาควิชาสูติศาสตร์-นรีเวชวิทยา
คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี มหาวิทยาลัยมหิดล