โรคไม่ชอบรูปร่างหน้าตาตัวเอง เป็นอาการป่วยทางจิตเวชที่บางคนเป็นแต่ไม่รู้ตัว ความน่าเป็นห่วงของโรคนี้คือหากไม่ได้รับการรักษาที่ถูกต้อง อาจทำให้เป็นโรคอื่นร่วมได้โดยเฉพาะโรคซึมเศร้า ซึ่งอาจนำไปสู่การฆ่าตัวตายในที่สุด จึงถือเป็นโรคที่มีความอันตรายและควรได้รับการรักษาที่ถูกวิธี ที่สำคัญที่สุดทุกคนควรรู้จักกับโรคนี้เพื่อสังเกตตนเองและคนรอบข้าง ก่อนที่อาการป่วยจะมีความรุนแรงนำไปสู่อันตรายในอนาคต
โรคไม่ชอบรูปร่างหน้าตาตัวเองเป็นอย่างไร?
โรคไม่ชอบรูปร่างหน้าตาตัวเอง หรือที่เรียกว่า Body Dysmorphic Disorder คือความรู้สึกที่ไม่พึงพอใจในรูปร่างและหน้าตาของตนเองเกินปกติ จัดอยู่ในกลุ่มโรคย้ำคิดย้ำทำ คือมีอาการคิดซ้ำ ๆ ไม่พอใจ เปรียบเทียบกับผู้อื่น และ มีพฤติกรรมทำซ้ำ เช่น ส่องกระจกบ่อย ๆ ถามผู้อื่นซ้ำ ๆ ด้วยความกังวล เป็นเวลาต่อเนื่องยาวนาน (โดยเฉลี่ย 3-8 ชั่วโมงต่อวัน) จนส่งผลกระทบต่อการใช้ชีวิตประจำวัน หรือส่งผลต่อการเรียนและการงาน รวมถึงอาจพบว่ามีการกระทำเพื่อเปลี่ยนแปลงตนเองรวมถึงการผ่าตัดศัลยกรรมบ่อยครั้ง
แต่ถึงอย่างนั้นภาวะของการไม่ชอบรูปร่างหน้าตาของตนเองก็ไม่ได้จัดเป็นโรคหรืออาการป่วยเสมอไป ทั้งนี้ต้องพิจารณาตามความถี่ของอาการแสดง อย่างพฤติกรรมการสังเกตรูปร่างหน้าตาตนเอง หากเป็นบ่อยครั้ง โดยเฉลี่ย 3-8 ชั่วโมงต่อวัน จึงเข้าข่ายเป็นโรค อาจส่องกระจกทั้งวันจนไม่เป็นอันทำงานหรือเรียนหนังสือ มีความคิดค้างคาใจที่อยากจะเปลี่ยนแปลงตนเองอยู่ตลอดเวลา มีการผ่าตัดศัลยกรรมซ้ำซาก ไม่รู้สึกพึงพอใจในตนเองจนเป็นอุปสรรคในการดำเนินชีวิต แบบนี้ถือเป็นอาการป่วยที่ควรได้รับการรักษา แต่ถ้าหากเป็นการสังเกตตนเองปกติ ส่องกระจกปกติ ทำศัลยกรรมบ้างเล็กน้อยก็รู้สึกพึงพอใจแล้ว แบบนั้นถือเป็นเรื่องปกติ ไม่จัดเป็นโรคและไม่จำเป็นต้องรักษา
ปัจจัยของการเกิดโรคไม่ชอบรูปร่างหน้าตาตัวเอง (Body Dysmorphic Disorder)
ปัจจัยเกี่ยวข้องของโรคมักมาจากพื้นฐานภายในจิตใจของผู้ป่วย มีความไม่มั่นใจในตนเอง รู้สึกไม่มีคุณค่าในตนเอง อาจเกิดจากค่านิยมในครอบครัว ที่ให้ความสำคัญกับรูปร่างหน้าตา หรืออาจเป็นผลมาจากค่านิยมในสังคมและสิ่งแวดล้อมของผู้ป่วย รวมถึงความคาดหวังจากผู้อื่นหรือจากสังคมในตัวผู้ป่วยเอง ในส่วนของสื่อหรือคนดังที่นิยมทำศัลยกรรม อาจส่งผลบ้างแต่ไม่มากนัก เป็นเพียงปัจจัยเสริมเท่านั้น ไม่ใช่ปัจจัยเสี่ยงโดยตรง สรุปปัจจัยที่เกี่ยวข้อง ได้แก่
ผลกระทบของโรคไม่ชอบรูปร่างหน้าตาตัวเอง (Body Dysmorphic Disorder)
วิธีสังเกตตนเองและคนรอบข้าง
ความแตกต่างระหว่างโรคไม่ชอบรูปร่างหน้าตาตัวเอง และโรคคลั่งผอม
วิธีการรักษา
ข้อมูลจาก รายการพบหมอรามา ช่วง Big Story โรคไม่ชอบรูปร่างหน้าตาตัวเอง วันที่ 19 เมษายน 2560
ผศ. พญ.ดาวชมพู นาคะวิโร ภาควิชาจิตเวชศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี มหาวิทยาลัยมหิดล
Copyright © Rama Channel 2019. All right reserved