“วิตามิน” กินอย่างไรให้ได้ประโยชน์

“วิตามิน” กินอย่างไรให้ได้ประโยชน์

“วิตามิน” กินอย่างไรให้ได้ประโยชน์

“อยากกินวิตามินเพื่อบำรุงร่างกาย ควรกินวิตามินอะไรดี”
“กินวิตามินติดต่อกันได้นานเท่าไหร่”
“กินวิตามินแล้วมีอาการข้างเคียงอะไรไหม”

ปัจจุบันประชาชนใส่ใจสุขภาพมากยิ่งขึ้น ไม่ว่าจะออกกำลังกาย เลือกอาหารที่มีประโยชน์ รวมถึงวิตามิน โดยเชื่อว่าวิตามินจะเสริมสร้างความแข็งแรงแก่ร่างกาย แต่ว่า.....เราจะสามารถเลือกกินวิตามินให้เกิดประโยชน์สูงสุด และไม่ส่งผลเสียต่อร่างกายได้อย่างไร

ในหนึ่งวันร่างกายต้องการวิตามินในปริมาณเพียงเล็กน้อยเท่านั้น แต่ถึงแม้ต้องการเพียงเล็กน้อยเราก็ควรกินให้เพียงพอต่อความต้องการของร่างกาย เพราะวิตามินเป็นสารที่มีความจำเป็นต่อการดำรงชีวิตและสำคัญต่อการทำหน้าที่ตามปกติและร่างกายไม่สามารถสร้างหรือสังเคราะห์วิตามินขึ้นเองได้ วิตามินจึงได้มาจากการกินอาหารหรือผลิตภัณฑ์เสริมอาหาร โดยวิตามินแบ่งออกเป็น 2 กลุ่มหลัก  ได้แก่ วิตามินที่ละลายในน้ำ และ วิตามินที่ละลายในไขมัน

  1. วิตามินละลายในน้ำ ได้แก่ วิตามิน B และ วิตามิน C โดยวิตามิน B สามารถพบได้ในอาหารจำพวกนม ไข่แดง เนื้อสัตว์ ส่วนวิตามิน C มักพบในผลไม้รสเปรี้ยว เมื่อมีการกินเกินความจำเป็นของร่างกายจะมีการขับออกทางปัสสาวะ โอกาสที่จะสะสมในร่างกายจึงมีน้อย อย่างไรก็ตามหากได้รับในปริมาณที่มากเกินความจำเป็นอาจส่งผลเสียต่อร่างกาย เช่น หากได้รับวิตามิน C เกินความจำเป็นอาจทำให้เกิดการตกตะกอนที่ไต และมีโอกาสเกิดนิ่วที่ไตได้ 
  2. วิตามินละลายในไขมัน ได้แก่  วิตามิน  A,  D,  E,  K  วิตามินในกลุ่มนี้สามารถสะสมได้ในร่างกาย  ดังนั้นการได้รับในปริมาณสูงและเป็นเวลานานอาจส่งผลเสียต่อร่างกายได้เช่นกัน

โดยปกติร่างกายจะได้รับวิตามินต่าง ๆ จากอาหารที่กินเข้าไปอยู่แล้ว แหล่งที่มาของวิตามินที่หาได้ง่ายคือ ผักและผลไม้ต่าง ๆ ดังนั้น การกินวิตามินเพื่อเสริมเข้าไปอาจจำเป็นในผู้ป่วยบางรายเท่านั้น เช่น ผู้สูงอายุที่มีการดูดซึมที่ลดลง อาจส่งผลต่อการดูดซึมวิตามินที่ลดลง  หรือในผู้ป่วยบางรายที่มีการกินยาที่อาจส่งผลต่อการดูดซึมวิตามินบางชนิดที่ลดลง แต่หากไม่มีความเสี่ยงที่จะขาดวิตามินก็ไม่ควรกินวิตามินเสริมที่มากเกินไป เพราะการได้รับวิตามินที่มากเกินไปอาจก่อให้เกิดผลเสียต่อร่างกายได้ รวมทั้งการกินวิตามินอย่างต่อเนื่องอาจสะสมในร่างกายจนทำให้เกิดอันตรายได้ จึงไม่ควรใช้เกินขนาดที่กำหนดหรือติดต่อเป็นเวลานาน ดังนั้น หากต้องการเลือกซื้อวิตามินควรที่จะปรึกษาแพทย์และเภสัชกรทุก ๆ ครั้งก่อนการกิน เพื่อประโยชน์และความปลอดภัยต่อตัวผู้บริโภคเอง

ผู้เขียน : ภญ.นันทพร เล็กพิทยา และ ภก.วงศกร เภาเสน งานเภสัชกรรมคลินิก ฝ่ายเภสัชกรรม คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี มหาวิทยาลัยมหิดล

ติดตามข้อมูลสุขภาพเพิ่มเติมได้ที่นี่

นิตยสารวาไรตี้เพื่อสุขภาพ @Rama ฉบับที่ 34 คลิก

AtRama.mahidol.ac.th