สารต้องห้ามสำหรับนักกีฬา (Doping drugs)

 

Bulletin (Octuber - December 1997 Vol.5 No.4)

  สารต้องห้ามสำหรับนักกีฬา (Doping drugs)


แรงบันดาลใจเกิดจากวันหนึ่งมีนักกีฬาสาว (สวย) มาปรึกษาเรื่องยาที่จะใช้รักษาไข้หวัด เพื่อให้หายป่วยทันการแข่งขันกีฬา ทำให้เกิดความสงสัยว่ายาที่ผมจะให้เป็นสารต้องห้ามสำหรับนักกีฬา หรือยาโด๊ปหรือไม่ ??

ประโยชน์ที่จะได้จากบทความนี้คือ

  1. การเลือกใช้ยาให้เหมาะสมกับนักกีฬาในเวลาปกติ และเวลาที่อยู่ในช่วงการแข่งขัน
  2. สาเหตุที่จัดยากลุ่มนี้เป็นยาในกลุ่มสารต้องห้าม
  • ยาขยายหลอดลม
    1. Ephedrine ได้แก่ Brondil, Me-dorphrine, Med-ephylline, Medorphan, PolyAsma ฯลฯ
    2. Metaproterenol ได้แก่ Orciprenaline (Alupent, Silomet) ฯลฯ
    3. Isoprenaline or Isoproterenol ได้แก่ Isuprel, Medihaler-Iso ฯลฯ
    4. Methoxyphenamine ได้แก่ Asmetan-S ฯลฯ
    5. Methylephedrine ได้แก่ Coughmin, Hustazol-C, Methorcon, Sekijis ฯลฯ
  • ยาแก้ไอ
    1. Codeine ได้แก่ Actifed, Benadryl, Brantussia DC, Codepect, Codipront, Dimetane DC, Neocef, Neopect, Phencodin, Phensedyl, Ropect, Terco-C, Tylenol & Codeine
  • Dihydrocodeine ได้แก่ Makatussin, Paracodin
  • ยาขับปัสสาวะ
    1. Bendroflumethiazide ได้แก่ Pluryle K
    2. Bumetanide ได้แก่ Burinex
    3. Chlorothiazide
    4. Chlorothalidone ได้แก่ tenoretic, tenoret 50
    5. Furosemide
    6. Hydrochlorothiazide
    7. Metolazone ได้แก่ Zaroxolyn
    8. Spironolactone ได้แก่ Aldactone, Berlactone
    9. Triamterene ได้แก่ Dinazide, Dyazide
  • ยาลดความดันโลหิต
    1. Atenolol ได้แก่ Oraday, Tenolol, Prenolol, Tenormin, Vascoten
    2. Propanolol and beta-blockers ส่วนใหญ่ beta-blockers มีผลอย่างมาก เนื่องจากทำให้มีสมาธิมากขึ้น โดยลดอาการใจสั่น หรือตื่นเต้น อันมีผลต่อความแม่นยำ มักถูกนำมาใช้ในกีฬาที่ต้องใช้สมาธิสูง โดยเฉพาะกีฬายิงปืน ยาในกลุ่มนี้ถือว่าอยู่ในกลุ่ม antidepressants เช่นเดียวกับ alcohol และ antidepressants ตัวอื่นๆ ข้อเสียของการใช้ beta-blocker ในนักกีฬาคือ มีฤทธิ์ต้านต่อ epinephrine ทำให้ลดการตอบสนองของหัวใจ ลดการไหลเวียนเลือดไปที่กล้ามเนื้อ ลดการใช้ออกซิเจนของกล้ามเนื้อ ซึ่งมีผลลดความคงทนของกล้ามเนื้อในขณะที่กล้ามเนื้อจำเป็นต้องใช้ออกซิเจน (aerobic endurance performance)
  • ยาลดความอ้วน
    1. Diethylpropion (Amfepramone) ได้แก่ Apisate, Atractil, Prefanone ฯลฯ
    2. Phentermine ได้แก่ Duromine, Ionamine, Panbesy ฯลฯ
สารต้องห้ามสำหรับนักกีฬา (Doping drugs) คือ ยาหรือสารเคมีที่มีผลต่อสุขภาพทั้งกระตุ้นและหรือเสพติด ซึ่งประกาศตามกฎของ International Olympic Committee (IOC), the United States Olympic Committee (USOC), หรือ the National Collegiate Athletic Association (NCAA) ขอใช้คำจำกัดความภาษาอังกฤษ เพื่อความถูกต้อง
" Doping is the administration of or the use by a competing athlete of any substances foreign to the body or of any physiological substance taken in abnormal quantity or by an abnormal route of entry into the body, with the intention of increasing in an artificial and unfair manner his performance in competition. When necessity demands medical treatment with any substance which because of its nature, dosage or application is able to boost the athlete’s performance in competition in an artifical and unfair manner, this is to be regarded as doping." (Clarke K. Drugs and the coach. Washington,DC: American Alliance for Health, Physical Education and Recreation. 1972)
 
สารต้องห้ามสำหรับนักกีฬามีมากมายหลายชนิด ขอแบ่งตามหัวข้อที่ใช้บ่อยๆ รวมทั้งได้ค้นชื่อการค้าที่มีในประเทศไทยไว้ด้วย
  1. ยาแก้หวัดคัดจมูก
    1. Pseudoephedrine ได้แก่ Actifed, Benadryl, Consimet, Maxiphed, Rhinohist, Robitussin-PE, Rocof, Sinusaid, Sudafed, Trifed ฯลฯ
    2. Phenylephrine and Phenylpropanolamine ได้แก่ Centapp, Benadryl, Bramtussia, Chlorhistan, Chlortab, Dimetane, Dimetapp, Meditapp, Rhinopront, Tiffy, Rhinotussal, Tussils, Bramped, Codepect, Contac 500, Decolgen, Hiscolgen, Neozep, Nuta, PD cough ฯลฯ
ยาแก้หวัดเป็นยาที่เราใช้อยู่บ่อยๆ กลุ่ม ephedrine จัดอยู่ใน กลุ่มเดียวกับ stimulant drugs ซึ่งประกอบด้วย amphetamines และ caffeine ที่เรารู้กันอยู่แล้ว เนื่องจากยากลุ่มนี้เปรียบได้กับ epinephrine หรือ adrenaline ซึ่งมีผลกระตุ้นต่อหัวใจเพิ่มเลือดไปยังกล้ามเนื้อ เพิ่มขนาดของหลอดลมขนาดเล็ก ทำให้แลกเปลี่ยนอากาศได้ดีขึ้น เพิ่มความสามารถในการใช้น้ำตาลและกรดไขมัน ทำให้กล้ามเนื้อสามารถใช้กรดไขมันเป็นพลังงาน จึงสามารถใช้กล้ามเนื้อทำงานได้มากขึ้น
 
ประโยชน์ที่นำมาใช้เหมือนกลุ่มที่ 1 แต่ยาที่ใช้ได้ในโรคหอบ-หืดคือ Beta-2 agonist เช่น salbutamol, terbutaline โดยอยู่ภายใต้การดูแลของแพทย์และชนิดที่ให้เป็นชนิดพ่นเท่านั้น
 
ส่วนยา dextromethorphan ไม่อยู่ในกลุ่มห้ามใช้
เนื่องจาก codeine เป็นกลุ่มหนึ่งที่เกี่ยวกับยาเสพติด และจะเห็นว่ามีในยาแก้ไอทั่วไป ดังนั้นต้องระมัดระวังในการใช้
 
เหตุที่ยาขับปัสสาวะถูกนำมาใช้ในนักกีฬาเพราะต้องการขับสารที่ผิดกฎให้ขับออกทางปัสสาวะ เพื่อหลีกเลี่ยงการตรวจพบในการแข่งขัน นอกจากนี้นักกีฬาบางประเภทเช่น มวย ยกน้ำหนัก ยูโด ใช้ยาขับปัสสาวะเพื่อใช้ในการคุมน้ำหนัก หรือนักยิมนาสติก ใช้เพื่อคุมน้ำหนักให้ร่างกายคล่องแคล่ว ยาขับปัสสาวะสามารถลดน้ำหนักลง 3 % ได้ในเวลาอันสั้น โดยไม่มีผลต่อความทนทาน ความแข็งแรงของร่างกาย ดังนั้นจึงถือว่ามีผลต่อนักกีฬาในการแข่งขัน ข้อเสียของยาขับปัสสาวะคือ เกิดภาวะ dehydration ซึ่งสามารถเกิดได้ถึง 8-10% ของ plasma volume ในขณะที่น้ำหนักลดเพียง 3% เท่านั้น ผลกระทบต่อระบบไหลเวียนโลหิต ในการทดลองพบว่า นักวิ่งระยะทางไกลมีผลลดประสิทธิภาพให้ช้าลง 8 วินาทีต่อการวิ่ง 1.5 กิโลเมตร, 78 วินาทีต่อ 5 กิโลเมตร และ 157 วินาทีต่อ 10 กิโลเมตร ผลเสียที่ชัดเจนคือ เกิดปัญหาด้านความร้อนขึ้นสูงจากภาวะ dehydration, การสูญเสีย potussium ซึ่งมีผลต่อการทำงานของหัวใจได้ในระหว่างที่มีการเสียเหงื่อมาก
 
ยาในกลุ่มนี้จัดเป็นพวก psychomotor stimulant drugs ปกติใช้เป็นยาลดความอ้วน แต่ในนักกีฬาห้ามใช้ เพราะถือว่าอยู่ในกลุ่มเดียวกับ amphetamine และ cocaine


ยังมีสารต้องห้ามอีกหลายกลุ่ม โปรดติดตามในฉบับหน้า